“Ja met Freek hier, kunnen we parkeren in de loading dock?” is de aankondiging op mijn telefoon dat Freek en Hella de Jonge op weg zijn naar de Stadsschouwburg. “Natuurlijk!” antwoord ik.
Ik ben hier pas sinds 2019 directeur, maar mijn relatie met deze theaterlegende stamt van veel langer geleden. Hij heeft mij de eerste cabaretvonk gegeven. Ik was te jong toen Neerlands Hoop in 1969 in première ging in onze eigen Stadsschouwburg Haarlem, maar al snel luisterde ik naar al hun platen. Toen Freek solo ging met De Komiek en De Mars raakte ik pas echt betoverd door zijn talent. Hij zette na Wim Kan en Toon Hermans het cabaret op een totaal nieuw spoor. Theatraal, gelaagd en ongelooflijk grappig. Bijzonder dus om hem weer te ontvangen met
zijn meest recente voorstelling De Schreef.
Het publiek was die avond zeer onder de indruk. Daar stond geen uitgebluste pensionado van 78 jaar, maar een ‘leeftijdloze’ artiest die een wervelende performance gaf waar menig beginnend cabaretier voor buigt. Dat zegt iets over Freek de Jonge, maar het is ook een tendens. Artiesten op leeftijd die nog optreden en dat op hoog niveau.
Zo trad laatst de 72-jarige Peter Frampton in de Philharmonie op voor een uitverkochte zaal met 1.600 bezoekers. Bekend van Show Me The Way uit 1975 waarin hij een talkbox bespeelde met zijn mond. Ook deze artiest blies het publiek omver met zijn performance. Stevig blues-rockend met lang-gesponnen gitaarsoli, alsof hij voor de eerste keer op het podium stond. Nou ja, hij moest blijven zitten vanwege de ziekte ALS die hem helaas heeft getroffen. Maar ook deze artiest blijft spelen tot het echt niet meer kan. Ook in het toneelvak is een aantal oudgedienden dat nog acteert op het allerhoogste niveau. Anne-Wil Blankers (82) en Hans Croiset (87) waren recent nog te zien in de schouwburgen. Gelouterde acteurs die de harten van het publiek nog volop weten te raken. Jongere acteurs kijken altijd vol bewondering naar hun tekstbehandeling en hun vermogen om zonder extra inzet toch ‘de achterste rij te bereiken’.
Zo had ik een keer de ervaring dat Anne-Wil met jongere acteurs optrad die met versterking wilden spelen, maar zij vond dat afbreuk doen aan het spel en kreeg haar zin. Alleen de koningin van het Nederlandse toneel bleek vervolgens als enige goed te verstaan. En Hans Croiset gaf vorig seizoen een sublieme uitvoering van het toneelstuk Eindspel van Samuel Beckett. Ik sprak laatst zijn medespeler, René van ’t Hof, die refereerde aan deze avond in de Haarlemse Stadsschouwburg. Juist door Hans Croiset werd deze voorstelling opgetild tot de allerbeste in de hele reeks, zo vertelde René mij. Zo maar wat voorbeelden van artiesten op leeftijd, die niet denken aan pensioen, maar nog volop het vuur voelen van optreden.
En ja, Freek belde op de terugweg naar huis
om nog iets te bespreken. “In 2024 word ik tachtig.
Dus graag kom ik terug, zeker omdat het 55 jaar geleden is dat Neerlands Hoop in première ging in Haarlem. Gaat dat lukken?” “Natuurlijk!” antwoord ik. Sommige artiesten gaan nooit met pensioen.
Fotografie: Bibi Veth