‘Fantastisch museum, de kinderen hebben ook genoten!’ ‘Een uitzonderlijke collectie en prachtig gebouw,’ schreef een andere bezoeker. ‘Wij vonden de medewerkers heel vriendelijk.’ ‘Mijn kind van 7 jaar vond de vulkaanworkshop geweldig (en ik ook).’ En tot slot: ‘Een museum dat iedereen zou moeten bezoeken!’ Het zijn een paar commentaren van mensen die aan Vier de Zomer in Teylers deelnamen, het activiteitenprogramma dat we afgelopen zomer organiseerden.
Ik ben een jaar geleden in Haarlem begonnen als directeur van wat ik het mooiste museum van Nederland vind. Ik ben natuurlijk totaal niet objectief, maar gelukkig denken veel bezoekers ook zo over ons. En dat is een enorme waardering voor het museum en iedereen die er werkt. Je denkt misschien: wat een borstklopperij. Toch bedoel ik het niet zo. We krijgen echt ook wel kritiek. Maar ik wil vooral laten zien hoe mensen kunnen genieten van een bezoek aan een museum.
Dat zijn alleen wel mensen voor wie bezoek aan een museum een logisch uitje is. Want, laten we eerlijk zijn, voor veel mensen is dat helemaal niet het geval. Misschien denk jij ook wel als je dit leest: wat heb ik eigenlijk in een museum te zoeken?
De drempel om een museum te bezoeken is ook best hoog. Statige gebouwen, moeilijk te begrijpen kunst misschien, historische verhalen waar je je niet in herkent, stil zijn op zaal. Misschien is dat het beeld dat je hebt van een museum. En als ik eerlijk ben: je hebt wel een beetje gelijk.
Het komt weleens voor dat ik in het museum enthousiast een verhaal vertel en dat een bezoeker ‘sssst’ zegt. Ik doe dat dan keurig, maar dat is niet het museum dat ik graag zou willen.
Ik stond laatst in onze tentoonstelling, toen een jonge vrouw mij vol enthousiasme begon uit te leggen hoe dat nou precies zat in de tekening waar we allebei naar keken. Ze schrok een klein beetje toen ze merkte dat ik er ook wel iets van wist ??, maar ik genoot er echt van, we hadden een ontzettend leuk gesprek. Dát is het museum dat we moeten zijn.
De bal ligt bij ons. Wij moeten niet tegen je zeggen: ‘we zijn wél leuk,’ of: ‘het museum is er voor iedereen.’ Nee, wij moeten beter ons best doen om ook écht een museum te zijn voor iedereen.
Een eerste stap hebben we afgelopen zomer gezet, met het activiteitenprogramma dat ik al noemde: Vier de Zomer in Teylers. We organiseerden rondleidingen die we normaal nooit geven. Bovenop het museum is een sterrenwacht, waar men vroeger met telescopen de sterren onderzocht. Hartstikke leuk om dat van dichtbij te zien. Bonus was het uitzicht op onze mooie historische stad. We hadden (en hebben) theaterrondleidingen door enthousiaste jonge acteurs (een van hen won onlangs een award voor haar rol als Rachel Hazes in de musical Hij gelooft in mij). Mijn collega’s en ik vertelden verhalen op zaal en in filmpjes over wat er in ons museum te zien is. Op de vrijdagmiddagen was er een borrel met optredens van pop- en spokenwordartiesten.
Het was leuk, leerzaam en gezellig. Voor jong en oud. En echt voor iedereen. Precies dat wat een museum naar mijn idee moet zijn.
Deze lijn moeten we doorzetten. Zodat je je altijd welkom voelt. En dat je straks denkt: ‘goh, een museum, dat is inderdaad iets voor mij!’
Fotografie: Wiebrig Krakau.