Ons klimaat verandert door de uitstoot van broeikasgassen door de mensheid. De gevolgen zijn desastreus: temperatuurstijging, natte en droge perioden, stormen, stijging van de zeespiegel. In het jaar 2100 wordt als het zo doorgaat een stijging tussen 44 en 101 centimeter voorspeld. Totaal 195 landen spraken daarom in 2015 in Parijs af de opwarming te beperken tot twee graden en liever nog tot anderhalve graad. In Haarlem lopen we voorop om hier een bijdrage aan te leveren. Bewoners en ondernemers doen volop mee om onze ambitieuze doelstellingen te realiseren: 100% circulaire inkoop in 2030, een 100% aardgasvrije stad in 2040, 100% klimaatneutraal in 2050 en het behalen van de Green Deal doelen van de Europese Unie. Doelen die ambitieuzer zijn dan wat er in Parijs is afgesproken. En dat kan ook. Het vereist aanpassingen in gedrag en beleid. Een belangrijke sleutel is innovatie.
Haarlem speelt een voortrekkersrol als het gaat om innovatieve oplossingen voor het klimaatprobleem. Ik noem wat voorbeelden van initiatieven uit onze stad. De bewoners van het Ramplaankwartier realiseren samen met TU Delft een wijkstadsverwarming met behulp van zonne-energie en een slim netwerk van installaties voor transport, opslag en intelligente distributie. De gemeente heeft daar graag aan meegewerkt. Dit project toont aan dat de aanleg van een wijkwarmtenet technisch en financieel haalbaar is. Een ander voorbeeld is de inkoop van energie op de zogeheten ‘energy marktplaats’, waar lokaal geproduceerde duurzame energie kan worden afgenomen van bedrijven die die duurzame energie produceren of van Haarlemmers die met hun zonnepanelen meer energie produceren dan ze kunnen gebruiken. Het Kennemer Inkoop platform is een aansprekend voorbeeld van een Haarlems initiatief dat de groei van innovatieve ondernemingen en de vraag naar innovatieve producten helpt te bevorderen. Een op innovatie gerichte manier van aanbesteden van gemeentelijke projecten hoort er ook bij. Tot slot noem ik het samen met de Vrije Universiteit Amsterdam en andere Europese steden en organisaties stimuleren van biodiversiteit, duurzame en gezonde voedselkeuzes. Zo werken bewoners, ondernemers, gemeente en andere stakeholders samen bij het verduurzamen van de voedselvoorziening. Het resultaat hiervan, Haarlem Food Future, richt zich op het tegengaan van voedselverspilling, voedseleducatie en meer ruimte voor stadslandbouw.
De Europese Commissie zet elk jaar steden die uitblinken in het opbouwen van innovatie-ecosystemen in de schijnwerpers. Daarvoor heeft ze twee bijzondere prijzen in het leven geroepen, één voor ‘The European Rising Innovative City’ (steden tot 250.000 inwoners) en één voor ‘The European Capital of Innovation’ (steden vanaf 250.000 inwoners). De zes beste steden van de longlist kwamen in de finale en werden uitgebreid doorgelicht door een Europese jury. Op 7 december werd in Brussel door de Europees Commissaris Mariya Gabriel van innovatie de Award voor Europea Rising Innovative City uitgereikt aan Haarlem. Mainz (Duitsland) en Aveiro (Portugal) werden tweede en derde. Aan de prijs is een bedrag van € 500.000 verbonden, maar de waarde van de erkenning en de uitstraling zijn minstens zo belangrijk. Geweldig toch: Haarlem niet alleen die prachtige oude stad, maar ook in Europa bekroond als nummer één als het gaat om innovatie en klimaatbeleid! Dat is iets om trots op te zijn!